Średniowieczne zabytki z pobojowiska przy Skale Kmity w Zabierzowie

Abstract

W artykule przedstawiono zespół zabytków z podkrakowskiegoZabierzowa, które Gotfryd Ossowski odkryłw 1879 r. w pobliżu Skały Kmity wznoszącej się nad niewielkąrzeką Rudawą. Są to liczne przedmioty żelazne (wędzidło, częśćdolnego okucia pochwy mieczowej, nóż, groty strzał i bełtów) i dwamiedziane (okucie pasa, pierścień). Wschodnie – w tym koczownicze– pochodzenie niektórych (groty strzał) oraz lokalne innych(groty bełtów) pozwalają na uznanie znaleziska za pozostałość potyczkimiędzy oddziałem polskim a mongolskim lub może ruskim.Przypuszczalnie odbyła się ona w czasie jednego z trzech niszczycielskichnajazdów Czyngisydów na rozbitą politycznie Polskę, jednaknie ma pewności czy była to nawała z zimy i wiosny 1241,czy z zimy 1259/1260, czy też z grudnia 1287 i stycznia 1288 r.Nie można także wykluczyć możliwości, iż jest to ślad starcia rycerstwaHenryka IV Probusa z wojami Lwa Daniłowicza w 1289 r.Stanowisko archeologiczne – teren przy Skale Kmity i sam ostaniec– interpretować trzeba jako XIII-wieczne pobojowisko.

The article presents a complex of artifacts from Zabierzównear Krakow, discovered by Gotfryd Ossowski in 1879 near theKmita’s Rock, which rises above the small river Rudawa. Theseare numerous iron products (a bit, part of the scabbard chape, aknife, arrowheads and bolteads) and two copper products (a beltferrule, a ring). The eastern, including nomadic, origin of some(arrowheads) and the local origin of others (bolt (crossbow arrow)heads) allow us to consider the fi nd as a remnant of a clashbetween Polish and Mongolian or, possibly, Ruthenian units. Itprobably occurred during one of the three devastating Genghisidraids on politically fractured Poland, but it is not known whetherit was the invasion from the winter and spring of 1241, or thewinter of 1259/1260, or from December 1287 and January 1288.It is also possible that this may be a trace of a skirmish betweenthe knights of Henry IV Probus and the troops of Lev Danylovychin 1289. The archaeological site – the area near the Kmita’s Rockand the remnant (rock) itself – should be interpreted as a 13thcentury battlefield.